Geschiedenis
Algemeen
Programma Inhoud
Commitmentmateriaal
Lesindeling
SAP Lessen
Doelstelling
Kennen en gekend worden
Positief beïnvloeden beeldvorming politie
Signaleren en doorverwijzen
Integrale aanpak
Kwaliteitsmonitor Schooladoptieplan 'Doe Effe Normaal'
De politie op school
Motivatie- en Communicatierapport
Prijzen en Awards

Doe Eens Normaal is een project voor de groepen 7 en 8 van basisscholen in België. Het  project vindt zijn oorsprong in Amerika en is eerst in Nederland geïntroduceerd door Aad Tettero. Opdrachtgever voor de ontwikkeling van het schooladoptieplan is de politie Rotterdam-Rijnmond. De lesbrieven zijn samengesteld door onderwijsdeskundigen Wim Kostense en Hans Franx van de Stichting Onderwijs & Samenleving te Barendrecht (NL) met gebruikmaking van diverse politiemedewerkers en medewerkers van bureau HALT, Match, GGD, het Bouwmanhuis, het Trimbosinstituut, RADAR, ARiC, 3VO, NS, RET en Connexxion, het Centrum voor Alcohol en Drugs, Roteb, Kindertelefoon, schoolbegeleidingsdienst en de afdeling Projectgroep Veilig van de gemeente Rotterdam. In samenwerking met verschillende Vlaamse instanties is het lesmateriaal aangepast voor de leerlingen in België. De illustraties zijn van de hand van Xavier Troost. In het schooljaar 95/96 ging "Doe Effe Normaal" van start in de regio Rotterdam-Rijnmond met 150 scholen. In 1997 ontving het schooladoptieplan de Politie Innovatie Prijs. In enkele jaren vond uitbreiding plaats naar meer dan 20 regio's met naar schatting 2400 scholen en 140.000 leerlingen. Inmiddels hebben meer dan een miljoen kinderen "Doe Effe Normaal"-les gehad. In het politiejaar 98/99 werd het project vertaald voor adoptieagenten in Polen (Zyj Normalie), Slowakije (Správaj Sa Normálne) en België (Doe Eens Normaal). Vanaf 2001 doet ook Estland mee. Ook andere Europese landen tonen belangstelling voor het project. In enkele gemeenten wordt jaarlijks een einddag georganiseerd van dit project. De organisatie ligt in handen van de Politie-wijkteams. Hier kunnen veel externe partners hun expertise laten zien.

Het schooladoptieplan “Doe Eens Normaal” (SAP) is een lesprogramma dat in groep 7 & 8 van het basisonderwijs wordt gebruikt. Van origine werden deze lessen verzorgd door de agenten welke scholen "adopteerden". Door grote reorganisaties en wijzigingen in prioriteiten bij de politie zijn er nog maar weinig "Schooladoptie-agenten" beschikbaar. Door een blijvende vraag naar het lesmateriaal is er voor gekozen de lessen beschikbaar te maken voor individuele politiekorpsen, basisscholen en voor de verschillende instanties welke ook te maken hebben met politiegerelateerde onderwerpen zoals geweld, vandalisme, drugs, verkeer etc.

De centrale kreet in het schooladoptieplan is “Doe Eens Normaal!”. “Doe Eens Normaal” wordt ondersteund door stripfiguur Robby die uitdrukt wat niet in woorden gevat kan worden. Tijdens de lessen zorgen de lesbrieven, filmpjes (bij de meeste lessen beschikbaar) en de opdrachten die gedaan worden voor het vasthouden van de aandacht van de kinderen. Robby, de stripfiguur, heeft ook in de filmpjes de hoofdrol. De filmpjes zijn van origine gemaakt voor de nederlandse lessenserie en zijn over het algemeen goed bruikbaar voor Doe Eens Normaal.

Het commitmentmateriaal zorgt ervoor dat de kinderen een positieve associatie krijgen met de persoon, instantie en de lessen. Met name de positieve benadering is erg belangrijk binnen “Doe Eens Normaal”. Het mogelijke commitmentmateriaal bestaat uit de volgende artikelen: Map, Cap, Gum met Puntenslijper, normale Gum, lineaal en binnenkort een Stickervel met Robby.  (Er wordt gewerkt aan een groter assortiment)

Iedere les begint met een herkenbaar verhaal waarin het onderwerp van de les naar voren komt. Spelenderwijs wordt extra informatie over het onderwerp gegeven. De lesbrief eindigt met een eindtoets en aan het einde van de les is er tijd voor een klassikale discussie, welke eventueel kan worden overgenomen door de leerkracht. De agenten en medewerkers van overige instanties mogen lesgeven wanneer zij een training in (didactische) vaardigheden hebben gevolgd. Bij elke bestelling is een handleiding beschikbaar over de verschillende lessen, zodat de lessen kunnen worden voorbereid. In de handleiding worden onder andere didactische tips gegeven en de uitwerkingen van de verschillende opdrachten die in de lesbrieven voorkomen. Vooraf wordt moet de persoon voor de klas door de leerkracht op de hoogte gebracht worden van eventuele bijzondere omstandigheden van de leerlingen, zodat hiermee rekening kan worden gehouden in de lessen. De leerkracht blijft tijdens de uitvoer van de schooladoptieles in de klas. Per les is een schooladoptieagent of medewerker van een andere instantie ongeveer 1 uur in de klas aanwezig. De schooladoptieagenten dragen altijd hun uniform; zij zijn en blijven politieagenten.

Er kunnen 15 lessen gegeven worden. In de regio Rotterdam-Rijnmond in Nederland was ervoor gekozen om naar 8 lessen te gaan. De discussie rond de kerntaken van de politie heeft als gevolg gehad dat het doel van het geven van de lesbrieven onder de loep is genomen en besloten is om naar 8 lessen te gaan. Uit onderzoek is gebleken dat dit voldoende is om de doelstelling ‘Kennen en gekend worden’ te halen.

De hoofddoelstelling van het schooladoptieplan is: Kennen en gekend worden. Het opbouwen van een relatie met agent(en) ofwel het leren kennen van schoolleidingen, leerkrachten, ouders en kinderen in de leeftijdsgroep 10 tot 13 jaar. Onder deze hoofddoelstelling vallen de volgende subdoelstellingen: Positief beïnvloeden van de beeldvorming over de rol van de politie in de samenleving. Overbrengen van algemeen geldende normen en waarden; uitstralen van gezag. Vroegtijdig signaleren van problemen.

De wijkpolitie krijgt door het geven van de lessen de unieke kans om kinderen uit de eigen wijk te leren kennen. De kwaliteitsmonitor naar SAP uit 2004 heeft uitgewezen dat het kennen en gekend worden en het contact met de jeugd en de school de sterkste punten van het schooladoptieplan zijn. Zo zegt 75% van de respondenten (politiemedewerkers, leerkrachten en leerlingen) het er mee eens te zijn dat er een relatie wordt opgebouwd met de leerlingen door middel van het schooladoptieplan.

Uit de kwaliteitsmonitor is tevens gebleken dat de leerlingen door het krijgen van de lessen ook de politie beter leren kennen. De kinderen vinden de lessen heel leuk en kijken er naar uit. Dit is van belang om meer en vooral betere contacten tussen de leerlingen en de politie te krijgen.

Daarnaast krijgt een schooladoptieagent door het geven van de lessen en het contact met de school de kans om eventuele problemen of probleemgedrag te signaleren bij de leerlingen of de leerkracht te ondersteunen bij signalering en eventuele doorverwijzing naar hulpverlening.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat SAP een niet meetbare bijdrage levert aan de preventie van jeugdcriminaliteit. Dit omdat verschillende invloeden, die het kind krijgt, niet afzonderlijk gemeten kunnen worden. Het schooladoptieplan is een onderdeel van een totaal aan activiteiten, dat een bijdrage levert aan de ontwikkeling van normen en waarden ter voorkoming van antisociaal gedrag van kinderen. Van alleen voorlichting kan dus weinig verwacht worden. Het is de integrale aandacht voor het onderwerp door onder andere de ouders, de leerkracht, de sportleraar maar ook de schooladoptie agent, die een bijdrage levert aan het voorkomen van jeugdcriminaliteit.

Eind 2004 is de kwaliteitsmonitor – uitgevoerd door onderzoeksbureau Blauw Research - naar de kwaliteit en uitvoering van het Schooladoptieplan ‘Doe Effe Normaal’ afgerond. De kwaliteitsmonitor is uitgevoerd in drie districten in Nederland. De ondervraagden van Politie Rotterdam-Rijnmond bestonden uit de Schooladoptieagenten, portefeuillehouders jeugd, jeugdcoördinatoren en wijkteamchefs. Van de betrokken scholen werden directieleden, leerkrachten en leerlingen bevraagd.Het Schooladoptieplan wordt gezien als een middel voor de wijkpolitie om de kinderen uit de eigen wijk op jonge leeftijd te leren kennen. Sinds 2003 is de doelstelling van SAP dan ook ‘Kennen en gekend worden’. Uit de kwaliteitsmonitor bleek dat kinderen door het krijgen van de lessen de politie beter leren kennen. De kinderen vinden de lessen heel leuk en kijken er naar uit. Tweederde van de respondenten ziet SAP als een investering in de toekomst, die zich later zal terugbetalen.Over het algemeen zijn de meeste betrokkenen tevreden over SAP. Uiteindelijk kan worden geconcludeerd dat het schooladoptieplan effectief is: 75 procent van de respondenten geeft aan dat het kennen en gekend worden en het contact met de jeugd en school, de sterkste punten van het schooladoptieplan zijn. Kortom: de aandacht en tijd die aan het schooladoptieplan besteed wordt, is geen zinloze tijdbesteding maar doeltreffend en een investering in de toekomst.
Het rapport kan worden opgevraagd.

Schooladoptie in Rotterdam-Rijnmond, 1999 In 1998 heeft het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatie Centrum van het Ministerie van Justitie (WODC) een tweede onderzoek verricht in Nederland. Het eerste onderzoek richtte zich op de ontstaansgeschiedenis en eerste resultaten van het schooladoptieplan. In dit onderzoek was de probleemstelling: Wat behelzen en waartoe leiden de activiteiten van de adoptieagenten binnen en buiten de schooladoptielessen, en wat zijn de ervaringen en verwachtingen op dit punt bij degenen die bij schooladoptie betrokken zijn? Het onderzoek is verricht op vier scholen, in verschillende districten van de politie Rotterdam-Rijnmond. Het onderzoek heeft aangetoond dat er een goed contact is tussen de agent en de leerling. De ouders zijn meestal op de hoogte van het schooladoptieplan. Zij staan ook achter het idee. Een geregeld contact met de adoptieagent hebben ze echter niet. Over het algemeen genomen zijn de betrokkenen, agenten, leerkrachten, ouders en leerlingen tevreden over het schooladoptieplan. Het rapport kan worden opgevraagd.

In 1999 heeft de politie Rotterdam-Rijnmond een motivatie- en communicatie onderzoek laten uitvoeren. Doel was inzicht te krijgen in de situatie na 4 jaar Schooladoptie. Het onderzoek richtte zich met name op de situatie in de eigen organisatie. Het onderzoek geeft goed weer wat de adoptieagent verwacht en vindt van het Schooladoptieplan. In het rapport kunt u dan ook lezen waar u rekening mee moet houden wanneer u een dergelijk project begint.
Het rapport kan worden opgevraagd.

In 1995 heeft in Nederland de Politie Rotterdam – Rijnmond de Politie Innovatie Prijs gewonnen; in 2003 heeft de Politie Rotterdam – Rijnmond de Politie Implementatie Prijs ontvangen voor haar 8-jarige implementatie traject.